Your search for the Perfective (P) (yi, ni, si, yi-∅) mode
has returned 50 entries

’Adą́ą́dą́ą́’ísh tł’óo’di nishínílnish?

yesterday-Q outside-at 2-work.P

’Ahbínídą́ą́’ hashbį’go baa nídiisdzá ’ákondi t’áadoo ’áłtso da.

morning-past 1-clear.I-GO 3-for 1-start.P however but not-yet all NEG

’Ak’éégo ’éí chizh niléí keehaidi ninahdahiigééh nt’éé’.

autumn-GO that wood over.there winter.camp-at pl-3-1-unload.P past

’Ałk’ésdisí naháłnii’go sitsilí dóó shideezhí ’aheełt’éego bá ’ahá níjaa’.

candy 3-1-buy.P-GO 1-little.brother and 1-little.sister RECP-equal-GO 3-for RECP-for 3-lie.aligned.PlO.NP

’Áádę́ę́’ nánísdzáago łį́į́’ bá nida’deeshjoł.

from.there 1-return.P-GO horse 3-for pl-1-set.out.NCM.F

’Áádóó éí haa daadzaa?

and.then TOP what pl-3-do.P

Ííshją́ą́ shį́į́ díí ’atoo’ béésh bii’ kǫ’í bikáá’ dah séką́.

certainly perhaps this stew stove 3-on up 3-1-put.OC.P

’Ííłta’ dóó ’iiłghaazh.

1-read.P CONJ 1-sleep.P

’Ádą́ą́dą́ą́’ásh nishínílnish?

yesterday-Q 2-work.P

Bibee’eldǫǫh haiyííłhan’ii’ ’bįįh yił ’adeesdǫǫh.

gun 3-jerk.out.P-and deer 3-shot.P

Ch’iyáán ’ádaasdįįdgo kingóó ła’ hááshááł.

food pl-3-run.out.P-GO store-to some area-1-go.get.Prog

Ch’íníyáá nít’ę́ę́’ t’áá hooshch’į’ łééchąą’í shich’į’ ch’élwod.

out-1-go.P past suddenly 1-to dog out-3-come.P

Da’ ’ałní’ní’ą́ąjį’ tł’óo’di nishínílnish?

Q noon-until outside-at 2-work.P

dadiilyį́į́’

pl-3DO-1dpl-melt.it.P

daoołhį́į́’

pl-3DO-2dpl-melt.it.(snow).P

deidííłhį́į́’

pl-3DO-3dpl-melt.it.P

deiit’aal

pl-3DO-1dpl-chew.it.P

didadoołjéé’

pl-3DO-2dpl-start.fire.P

didazhdííłjéé’

pl-3DO-4dpl-start.fire.P

dideidííłjéé’

pl-3DO-3dpl-start.fire.P

didoołjéé’

3DO-2dpl-start.fire.P

Diné bikéyah bikáa’gi ndahonidzood yę́ędą́ą́’ Naatsis’áán hoolyégóó niha’áłchíní bił ’adahineet’į́į́’.

Navajo 3-land 3-on-at pl-areal-3-flee.pl.P past Navajo.Mountain areal-be.called.NI-to 1pl-children 3-with pl-1dpl-sneak.off.P

doołhį́į́’

3DO-2dpl-melt.it.P

dííníłhį́į́’

3DO-2-melt.it.P

Gohwééh nayiisnii’diísh b bééhózin?

coffee 3-3-buy.P-at-Q 3-with 3-know.NI

hadazhdééłbįįd

pl-3DO-4dpl-fill.something.up.with.it.P

hadeishgizh

pl-3DO-3dpl-cut.it.out.P

hadoołbįįd

3DO-2dpl-fill.something.up.with.it.P

Haidą́ą́’ ’a’áán góne’ nishishnish ńt’éé’ --- doo sh yá’áhoot’éeh da.

winter-past mine.shaft 1-work.P past neg 1-with 3-good.N neg

hajíígeed

3DO-4-dig.it.out.P

haoogeed

3DO-2dpl-dig.it.out.P

hazhnííłchaad

3DO-4-card.it.(as.in.wool).P

hááłgizh

3DO-1-cut.it.out.P

háínígeed

3DO-2-dig.it.out.P

jííyą́ą́’

3DO-4-eat.it.P

nisoołkáá’

3DO-2dpl-investigate.it.P

Nizhónígo ha’íí’ą́ yę́ędą́ą́’ sxíiłgo da’ségis.

beautiful sunrise past quickly pl-3-1-wash.P
listenloadingplaying

I quickly did my laundry during the beautiful sunrise.

Shá bíighah tsiyaa sédáago, shinááł nida’jiłkǫ́ǫ́’.

sun proportionate tree-under 1-sit.SPN-GO 1-watch.CI pl-4-swim.P

Shicheii déidiiłjeeh’ii’, hoozdohgóó nahisiitą́.

1-grandfather 3-3-built.fire.P-and warm-to 3-sit.P

Shidá’í látsíní ’áyiilaa’ii’ yaa bił hoozhǫǫhgo bima yaa yinítą́.

1-uncle bracelet 3-make.P-and 3-3-happy.I 3-mother 3-3-give.P

shiilbéézh

3DO-1dpl-boil.it.P

Shitsili tsin ła’ nieidiitą́ii’ łeechą́ą́’ii’ łéi néídiiłhaal.

1-little.brother stick 3-3-pick.up.P-and dog INDEF 3-3-hit.P

shéłbéézh

3DO-1-boil.it.P

woo’aal

3DO-2dpl-chew.it.P

wooshóó’

3DO-2dpl-brush/comb.it.P

woołhį́į́’

3DO-2dpl-melt.it.(snow).P

yiidą́ą́’

3DO-1dpl-eat.it.P

yínídlą́ą́’

3DO-2-drink.it.P

yíníłhį́į́’

3DO-2-melt.it.(snow).P